ابن مردویه ی اصفهانی
ابوبکر احمد بن موسی بن مردویه ابن فورک(۳۲۳- ۴۱۰ه ق ) محدث بزرگ ایرانی است. ابن مردویه در خاندانی دانشمند به دنیا آمد. پدرش، ابوعمران و برادر او، ابوعبدالله محمد از محدثان و عالمان اصفهان بودند. ابو نعیم، ج۲، ص۳۰۷،۳۱۴؛ مافروخی، ص۲۹؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ص۳۶۱) ابن مردویه در اصفهان بزرگ شد و در همان جا به تحصیل پرداخت. سپس، برای فراگیری حدیث به شهرهای بصره، کوفه، بغداد و اهواز رفت. وی در ۳۴۹ ق در بغداد و در ۳۵۱ ق در اهواز بود. ابن مردویه در محضر کسانی چون سلیمان بن احمد طبرانی، ابوالشیخ اصفهانی، حمزه اصفهانی، عبدالباقی بن قانع، ابوبکر بن کامل، ابوبکر احمد بن سلیمان نجاد، ابو سهل بن زیاد قطان، دعلج بن احمد سجزی، ابو احمد عسال و همچنین پدرش حدیث آموخت و معلومات خود را در این زمینه تکمیل کرد. محدثان بسیار نیز برای فراگیری حدیث نزد او شاگردی کردند؛ از جمله ابونعیم اصفهانی، ابو منصور َمحمد بن احمد بن شکرویه، ابوالخیر محمد بن احمد بن ررا، احمد بن عبدالرحمان ذکوانی، عبدالوهاب و عبیدالله پسران محمد بن اسحاق بن منده و عبدالرزاق بن عمر. وی را در روایت حدیث از حافظان بزرگ شمرده اند. به همین علت، او را همانند حاکم نیشابوری و طبرانی پنداشته اند. در منابعی حدیث او را «ملک الحفاظ» و «طراز المحدثین» نامیده اند. ابوبکر احمد بن محمد بن احمد بن موسی (۴۰۹-۴۹۸ ه.ق) از نوادگان ابن مردویه بود که به «ابن مردویه صغیر» مشهور شد. آثار ابن مردویه عبارتند از: المستخرج علی البخاری، المستخرج علی مسلم، الامثال، اولاد المحدثین، التشهد و طرقه و الفاظه و العلم، الامالی، تاریخ اصبهان، تفسیرالقرآن و مناقب علی(ع)
منابع
تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، دکتر علی اکبر ولایتی